Inhoud
Dilatatie van het nierbekken is een aandoening die het urinestelsel aantast en de nieren opgezwollen met vocht. Deze aandoening wordt hydronefrose genoemd en treft voornamelijk twee groepen in de bevolking: baby's en ouderen. Tijdens de zwangerschap kunnen afwijkingen in de ontwikkeling van de foetus leiden tot nierafwijkingen. Bij volwassenen kan urinewegobstructie leiden tot hydronefrose.
Bezetting
Elke nier heeft een centraal gebied, waar urine zich ophoopt, het nierbekken genaamd. Ureters zijn buizen die urine uit de nierbekken afvoeren en naar de blaas leiden. Als deze verstopt raken of samentrekken, zullen ze de urine niet efficiënt uit de nieren kunnen afvoeren. Een ophoping van urine in het nierbekken zorgt ervoor dat het uitzet. Een vergroot bekken resulteert doorgaans in minder urineproductie en urineweginfectie.
Detectie en diagnose
Foetale nieren kunnen in de twintigste week van de zwangerschap worden geëvalueerd. De echoscopist onderzoekt de grootte, positie en textuur van de nieren, observeert de urineleiders en het opvangsysteem. Symptomen bij volwassenen zijn onder meer pijn in het nier- of bekkengebied, vooral als de urineproductie de stroomsnelheid in het geblokkeerde gebied overschrijdt. Het urinevolume kan afnemen of volledig verdwijnen, afhankelijk van de ernst van het blok. Diagnostische hulpmiddelen omvatten computertomografie (CT), echografie, magnetische resonantie (MR) en radionuclide-emissiebeelden.
Oorzaken
Er zijn twee hoofdoorzaken van hydronefrose. Overtollige urine hoopt zich op in het nierbekken, wanneer een of beide urineleiders worden geblokkeerd, waardoor de hoeveelheid urine die uit de nieren wordt afgevoerd wordt beperkt. De aandoening treedt ook op wanneer er een retrograde stroom van de urineleiders naar de nieren is.
Baby's
Volgens de Cornell University School of Medicine wordt hydronefrose gedetecteerd bij ongeveer 1,4% van de foetussen die echografie ondergaan. Het is de meest voorkomende foetale anomalie en vertegenwoordigt ongeveer 50% van alle onderzoeksresultaten. Hydronefrose bij baby's is het gevolg van een genetische afwijking. De meest voorkomende oorzaak is obstructie van de JUP (ureteropelvische overgang) waardoor de urineleider vernauwt wanneer deze uit de nier afdaalt. Een andere oorzaak van hydronefrose is reflux van urine, wanneer deze terugkeert naar de nieren. Reflux wordt vaak veroorzaakt door problemen met de urineleidingsklep die de urinestroom regelen.
Volwassenen
Hydronefrose bij volwassenen ontstaat doorgaans door een obstructie van JUP.Deze blokkering kan worden veroorzaakt door anatomische afwijkingen; compressie door tumormassa's of zwelling van de omliggende weefsels, zoals vergrote prostaat, zwangerschap of ontsteking; functionele afwijkingen, waarbij delen van de urinewegen niet goed werken of er mechanische obstructie is door urinezuurkristallen of bloedstolsels. De obstructie zorgt ervoor dat urine zich ophoopt in het nierbekken.
Behandeling
Er zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar voor volwassenen en baby's, afhankelijk van de ernst van de verwijding van het nierbekken. De meeste gevallen van hydronefrose bij volwassenen worden behandeld door de obstructie te verwijderen door middel van chirurgie, endoscopie of farmacotherapie. Baby's worden na de geboorte behandeld, hoewel er verschillende soorten foetale interventies beschikbaar zijn. Na de bevalling worden baby's die bevindingen hebben gevonden tijdens het foetale leven zorgvuldig onderzocht en ondergaan ze meestal een reeks tests om afwijkingen op te sporen en de nierfunctie te bepalen. Deze krijgen vaak antibiotica om urineweginfecties te behandelen of te voorkomen. Zeer weinig baby's met hydronefrose hebben een operatie nodig.
