Inhoud
Als je aan zetmeel denkt, is eten waarschijnlijk het eerste dat in je opkomt, en daar is een goede reden voor. Veel van de belangrijke plantaardige voedingsmiddelen, zoals maïs en aardappelen, zijn rijk aan zetmeel. In feite wordt het geproduceerd door alle groene planten, hoewel sommige rijker zijn dan andere. Dieren zoals jij produceren daarentegen glycogeen.
Functies
Zowel zetmeel als glycogeen dienen als energieopslag. De plant maakt zetmeel aan uit glucose om te voorzien in een voorraad voor later gebruik. De zaden, wortels en knollen bevatten meestal te veel extra zetmeel om de zaailing of de plant die hieruit zal ontkiemen te voeden tijdens het begin van de groei. Evenzo, wanneer uw voedsel wordt verteerd, slaat uw lever een deel van de glucose in uw maaltijd op als glycogeen voor later gebruik. Je spiervezels houden ook een deel van het glycogeen beschikbaar.
Structuur
Zowel zetmeel als glycogeen zijn polymeren die worden gevormd door suikermoleculen die glucose worden genoemd. Elk onafhankelijk molecuul heeft de formule C6H12O en door deze subeenheden op een bepaalde manier te verbinden, worden de lange ketens gevormd die glycogeen en zetmeel genereren. Er zijn twee soorten zetmeel: amylose en amylopectine. Van deze twee lijkt glycogeen meer op amylopectine, omdat de suikerketens in beide sterk vertakt zijn, terwijl amylose strikt lineair is.
Samenstelling
Glucose kan op verschillende manieren voorkomen, isomeren genaamd. In elk van hen is de molecuulformule hetzelfde, maar de manier waarop de atomen zijn gerangschikt, is anders. Zetmeel en glycogeen worden gevormd uit alfa-glucose, een isomeer waarin een hydroxy- of -OH-groep in de eerste van de zes koolstofatomen aan de andere kant van de ring van koolstof 6 zit. Een andere manier om dit te zeggen is dat koolstof 6 en de hydroxygroep zijn trans ten opzichte van elkaar in de alfa-glucose-isometer.
eigendommen
Je spijsvertering kan zetmeel en glycogeen verteren, dus het zijn geweldige energiebronnen. Beide zijn in dit opzicht heel anders dan cellulose. Net als zij is cellulose een polymeer van glucose, maar in tegenstelling tot zetmeel en glycogeen bevat het alleen bèta-glucosemoleculen. Bijgevolg is elk van hen "overstuur" ten opzichte van zijn buurman, waardoor een lange en zeer stijve ketting ontstaat. Dus hoewel zijn spijsverteringssysteem glycogeen en zetmeel kan afbreken, kan hij niet veel doen met cellulose, dat erdoorheen gaat in de vorm van vezels.
