Inhoud

• Wat is ciprofloxacine?
• Biologische beschikbaarheid van ciprofloxacine
• Ciprofloxacine en melk
• Ciprofloxacine-resistentie
• Waarom vermindert melk de biologische beschikbaarheid van ciprofloxacine?

Ciprofloxacine is een antibioticum dat wordt voorgeschreven voor de behandeling van verschillende infecties, waaronder urineweginfecties en sommige gevallen van acute sinusitis (ontsteking van de sinussen). Het medicijn wordt onder verschillende merken verkocht, maar staat algemeen bekend als Cipro. Ongeacht het merk mag ciprofloxacine nooit worden ingenomen met melk of andere zuivelproducten, omdat er een interactie kan zijn die de effectiviteit van de medicatie vermindert.

Wat is ciprofloxacine?

Volgens het label van Bayer is ciprofloxacine een breedspectrumantibioticum (wat betekent dat het een grote verscheidenheid aan bacteriën kan doden of remmen). Het maakt deel uit van de klasse van chinolonen, die bacteriën aanvallen door zich te binden aan enzymen die topoisomerasen worden genoemd. Deze enzymen wikkelen DNA in en ontspannen het tijdens replicatie (wanneer de cel zijn DNA kopieert voordat het zich deelt). Ciprofloxacine bindt aan bacteriële topoisomerase, voorkomt DNA-replicatie en doodt bacteriën.

Biologische beschikbaarheid van ciprofloxacine

De biologische beschikbaarheid is het percentage medicatie dat daadwerkelijk in de bloedbaan terechtkomt. Als de toediening intraveneus is, is de biologische beschikbaarheid 100%. Indien oraal of anderszins toegediend, worden sommige moleculen van het geneesmiddel mogelijk niet door de darm opgenomen, terwijl andere door de lever kunnen worden gemetaboliseerd en afgebroken. Al snel komt slechts een fractie van de moleculen van het medicijn in de bloedsomloop. Deze fractie wordt gedefinieerd als biologische beschikbaarheid. Volgens de fabrikant, Bayer AG, is de absolute biologische beschikbaarheid van ciprofloxacine 70%.

Ciprofloxacine en melk

Bayer waarschuwt dat ciprofloxacine niet met melk mag worden ingenomen. In een studie gepubliceerd in Clinical Pharmacological Therapy in 1991, gaven onderzoekers ciprofloxacine samen met melk of yoghurt aan patiënten om te zien hoe de combinatie de effectiviteit van het medicijn veranderde. Geconcludeerd werd dat zuivelproducten de biologische beschikbaarheid van ciprofloxacine (de fractie die in de circulatie komt) met 30 tot 36% verminderen en de maximale concentratie met 36%. Het drinken van melk of het consumeren van zuivelproducten samen met ciprofloxacine vermindert dramatisch de hoeveelheid van het medicijn dat daadwerkelijk in de bloedbaan terechtkomt - waar het zou moeten zijn.

Ciprofloxacine-resistentie

Net als bij andere antibiotica, zoals penicilline, kunnen bacteriën resistentie tegen ciprofloxacine ontwikkelen. Het behandelen van een infectie met een lage of onvoldoende concentratie antibiotica kan de kans vergroten dat de bacteriën resistentie opbouwen. Als de concentratie niet hoog genoeg is om te voorkomen dat mutanten die minder vatbaar zijn voor het antibioticum, overleven en zich delen, zullen ze hun genen doorgeven en kan de populatie bacteriën na verloop van tijd resistenter worden. Het gebruik van ciprofloxacine met melk of zuivelproducten verlaagt de maximale concentratie van het geneesmiddel in de bloedbaan en vergroot de kans dat dit gebeurt.

Waarom vermindert melk de biologische beschikbaarheid van ciprofloxacine?

Aangenomen wordt dat calcium in melk een interactie aangaat met het ciprofloxacinemolecuul en zich eraan bindt op een manier dat het niet wordt opgenomen; daarom wordt aanbevolen om geen met calcium verrijkt sinaasappelsap te nemen tijdens het gebruik van ciprofloxacine. Volgens een studie gepubliceerd in de Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis in 2010, kan caseïne (het eiwit dat in melk wordt aangetroffen) ook ciprofloxacine binden en het minder effectief maken.